Από πότε είναι γνωστά τα οξέα;
Κατά τον Μεσαίωνα οι αλχημιστές πραγματοποιούσαν πολλά πειράματα. Αν και ο στόχος τους ήταν η παρασκευή της φιλοσοφικής λίθου και η μετατροπή των μετάλλων σε χρυσό, ανακάλυψαν τους τρόπους σύνθεσης πολλών ουσιών. Έτσι, μερικά οξέα είχαν ήδη παρασκευαστεί από τις αρχές του 13ου αιώνα.
Το θειικό οξύ παρασκευάζονταν από τη διάλυση σε νερό των ατμών που προέκυπταν από τη θέρμανση του βιτριολίου, που είναι μια ένωση του σιδήρου με θείο και οξυγόνο. Γι' αυτό το λόγο το θειικό οξύ πήρε το όνομα "βιτριόλι". Η θέρμανση ενός μίγματος βιτριολίου με νίτρο (δηλαδή, μια ένωση του καλίου με άζωτο και οξυγόνο) έδινε ατμούς οι οποίοι όταν διαλύονταν στο νερό έδιναν το οξύ.
Η προσθήκη αμμωνιακού άλατος, μιας ένωσης της αμμωνίας με χλώριο, στο νιτρικό οξύ έδινε το "βασιλικό νερό" (aqua regia), που ονομάστηκε έτσι γιατί μπορούσε να διαλύσει το χρυσό. Η διάλυση του άλατος στο νιτρικό οξύ δημιουργούσε υδροχλωρικό οξύ. Το βασιλικό νερό είναι ένα μίγμα υδροχλωρικού και νιτρικού οξέος σε αναλογία 1:3.
Το αέριο υδροχλωρικό οξύ ήταν επίσης γνωστό κατά το μεσαίωνα.
Παρασκευάζονταν από την επίδραση πυκνού θειικού οξέος σε μαγειρικό αλάτι και η διάλυσή του στο νερό έδινε διαλύματα του οξέος. Γι' αυτό ονομάζονταν και "σπίρτο του άλατος". Η ονομασία αυτή ήταν η εμπορική του ονομασία μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Οι αλχημιστές βέβαια δεν είχαν στη διάθεσή τους χημικούς τύπους για τον συμβολισμό των χημικών ενώσεων. Έτσι χρησιμοποιούσαν σύμβολα όπως τα παρακάτω.
Σύμβολο | Ονομασία |
---|---|
Aqua fortis Ακουαφόρτε Νιτρικό οξύ |
|
Aqua regia Βασιλικό νερό |
|
Vitriol Έλαιο του βιτριολίου Θειικό οξύ |
|
Acidum salti Σπίρτο του άλατος Υδροχλωρικό οξύ |
|
Αcetum Ξίδι Οξικό οξύ |