ΘΕΜΑ
Γυαλί και κεραμικά

Γυαλί και κεραμικά

Body
Καθημερινά συναντάμε υλικά που προέρχονται από μίγματα άνθρακα, πυριτίου και άλλων στοιχείων όπως είναι το γυαλί, η πορσελάνη, τα κεραμικά κ.α.

Το γυαλί παράγεται σε φούρνους με θερμοκρασία περίπου 1450oC από μίγμα ασβεστόλιθου, CaCO3, άμμου, SiO2, και ανθρακικού νατρίου, Na2CO3.

Σε αυτή την υψηλή θερμοκρασία, τα συστατικά ομογενοποιούνται. Πολλές φορές μέσα στο μίγμα προστίθενται και σπασμένα γυαλιά. Για αυτό τον λόγο είναι άλλωστε σημαντική και η ανακύκλωση του γυαλιού.

Το ρευστό γυαλί χύνεται σε καλούπια ή "φυσιέται" με αέρα και κατασκευάζονται διάφορα αντικείμενα. Πριν από αρκετά χρόνια, η διαμόρφωση του γυαλιού γινόταν αποκλειστικά σε ειδικά εργαστήρια ή εργοστάσια από εξειδικευμένους τεχνίτες. Ήταν μια πολύ δύσκολη τέχνη και έτσι τα γυάλινα αντικείμενα ήταν πολύ ακριβά. Σήμερα το γυαλί διαμορφώνεται σε μεγάλα εργοστάσια με την βοήθεια ειδικών μηχανημάτων.

Το γυαλί είναι διαφανές, πολύ σκληρό, όμως σε υψηλές θερμοκρασίες διαμορφώνεται εύκολα, είναι επίσης κακός αγωγός της θερμότητας και χρησιμοποιείται πολλές φορές ως μονωτής.

Με τη χρήση Κ2CO3 αντί Na2CO3 προκύπτει γυαλί πιο σκληρό και διαφανές. Με προσθήκη οξειδίων του μολύβδου παράγονται τα κρύσταλλα, ενώ με προσθήκη οξειδίων άλλων διαφόρων στοιχείων, παράγονται τα θερμοανθεκτικά (pyrex) και τα έγχρωμα γυαλιά.

glasses
Μπουκάλια από έγχρωμο γυαλί

Τα πιάτα, τα βάζα και άλλα παρόμοια αντικείμενα, είναι κεραμικά. Αποτελούνται από άργιλο που είναι είναι συστατικό των αργιλικών εδαφών. Η άργιλος είναι μίγμα ενώσεων που περιέχουν βασικά αργίλιο, πυρίτιο και οξυγόνο. Όταν στην άργιλο προσθέσουμε νερό σχηματίζεται μια μάζα (πηλός), την οποία μπορούμε να διαμορφώσουμε εύκολα είτε με τα χέρια μας είτε με την βοήθεια του κεραμικού τροχού και να της δώσουμε διάφορα σχήματα. Στη συνέχεια πυρώνουμε τα κεραμικά αντικείμενα σε υψηλή θερμοκρασία και σκληραίνουν.

ceramics
Διάφορα κεραμεικά αντικείμενα

  

porcelain
Αντικείμενα από πορσελάνη

Εκτός από τα απλά κεραμικά αντικείμενα, όπως τα κεραμίδια, οι στάμνες κ.α., υπάρχουν και κεραμικά καλύτερης ποιότητας, όπως η πορσελάνη, η οποία περιέχει καολίνη, μια καθαρή μορφή αργίλου με λευκό χρώμα. Επίσης έχουμε τα πιάτα και τα είδη υγιεινής που κατασκευάζονται από ειδικό πηλό, τη φαγεντιανή γη, και τα πυρίμαχα κεραμικά που κατασκευάζονται από ειδική άργιλο που περιέχει οξείδιο του μαγνησίου, MgO.