Μια από τις πολλές αντιδράσεις που πραγματοποιούν τα οξέα είναι η αντίδρασή τους με πολλά μέταλλα που συνήθως, έχει ως αποτέλεσμα την παράγωγη αέριου υδρογόνου:

Αυτό συμβαίνει γιατί τα οξέα περιέχουν στο μόριο τους ένα ή περισσότερα άτομα υδρογόνου τα οποία μπορούν να αντικατασταθούν από άτομο ή άτομα μετάλλου. Έτσι λοιπόν κατά την επίδραση οξέων σε μέταλλα παράγεται αέριο υδρογόνο (Η₂) και ενώσεις των μετάλλων (τα άλατα) που συνήθως διαλύονται στο νερό.

Για παράδειγμα, κατά την επίδραση υδατικού διαλύματος υδροχλωρικού οξέος (ΗCl (aq)) σε στερεό ψευδάργυρο (Ζn (s)) έχουμε:

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι δεν αντιδρούν όλα τα μέταλλα με τα οξέα. Αντιδρούν μόνο τα μέταλλα που είναι πιο δραστικά από το υδρογόνο (βρίσκονται αριστερά από το υδρογόνο στη σειρά δραστικότητας των μετάλλων). Παρακάτω, φαίνεται η σειρά δραστικότητας των μετάλλων με το λίθιο να είναι το πιο δραστικό και ο χρυσός το λιγότερο (γι΄αυτό και δεν "διαλύεται" από τα συνήθη οξέα).

Τέτοια μέταλλα είναι ο ψευδάργυρος (Ζn) και το μαγνήσιο (Μg) και γι΄αυτόν το λόγο ονομάζονται και δραστικά μέταλλα. Όσο πιο δραστικό είναι ένα μέταλλο τόσο πιο εύκολα μπορεί να αντικαταστήσει το υδρογόνο (να αντιδράσει, δηλαδή, με οξύ). Μέταλλα που δεν αντιδρούν με τα οξέα, είναι ο χαλκός (Cu), ο λευκόχρυσος (Pt), ο χρυσός (Au) και ο άργυρος (Ag). Στο γεγονός ότι δε διαβρώνονται από τα οξέα οφείλεται η μεγάλη αντοχή στο χρόνο και κατά συνέπεια η αξία αυτών των μετάλλων.
Σε αρχαιολογικές ανασκαφές, ενώ τα σιδερένια αντικείμενα βρίσκονται σε πολύ μεγάλο βαθμό διαβρωμένα (λόγω οξείδωσης και οξύτητας του εδάφους), τα χρυσά αντικείμενα (ακόμα και ηλικίας 2500 ετών) βρίσκονται τελείως ανέπαφα, διότι δεν οξειδώνονται, ούτε επηρεάζονται από την οξύτητα του εδάφους.

Πρέπει να σημειωθεί, στο σημείο αυτό ότι το υδρογόνο (Η) είναι αμέταλλο και μόνο ενδεικτικά αναφέρεται στην παραπάνω σειρά δραστικότητας των μετάλλων.