ΘΕΜΑ
Τα άτομα και τα μόρια στις χημικές αντιδράσεις

Τα άτομα και τα μόρια στις χημικές αντιδράσεις

Body
Σε μια χημική αντίδραση καθώς τα αντιδρώντα μετατρέπονται σε προϊόντα, ο αριθμός, το είδος αλλά και η μάζα των ατόμων παραμένουν σταθερά.

Σε μια χημική αντίδραση τα αντιδρώντα αλλά και τα προϊόντα αποτελούνται από άτομα. Κατά τη διάρκεια της αντίδρασης τα άτομα των αντιδρώντων αναδιατάσσονται και δίνουν τα προϊόντα. Τα άτομα αυτά δε διασπώνται προς τα υποατομικά σωματίδια που τα αποτελούν, ούτε ενώνονται με κάποιο τρόπο για να σχηματίσουν άλλα άτομα. Έτσι, τα είδη ατόμων υπήρχαν στις ουσίες που αντέδρασαν θα υπάρχουν και στα προϊόντα που παρήχθησαν.

Ακόμα, καθώς τα άτομα των αντιδρώντων απλώς αναδιατάσσονται, το πλήθος των ατόμων στα προϊόντα είναι ίσο με αυτό των ατόμων που υπήρχαν στα αντιδρώντα. Έτσι, ο αριθμός των ατόμων που συμμετέχουν σε μια χημική αντίδραση παραμένει σταθερός καθ' όλη τη διάρκειά της και δεν αυξομειώνεται.

Για παράδειγμα στην αντίδραση σχηματισμού του νερού, όπως φαίνεται παρακάτω, 2 μόρια υδρογόνου αντιδρούν με 1 μόριο οξυγόνου και σχηματίζουν 2 μόρια νερού. Τόσο στα αντιδρώντα, όσο και στα προϊόντα υπάρχουν 4  άτομα υδρογόνου και 2 άτομα οξυγόνου.

Αντίδραση σχηματισμού του νερού
Αντιδρώντα   Προϊόντα
Υδρογόνο   Οξυγόνο   Νερό
+  
2   O2   2H2O

Αντίστοιχα κατά την καύση του μεθανίου, 1 μόριο μεθανίου αντιδρά με 2 μόρια οξυγόνου και σχηματίζονται 1 μόριο διοξειδίου του άνθρακα και 2 μόρια νερού. Τα άτομα στα αντιδρώντα και τα προϊόντα παραμένουν σταθερά: 1 άτομο άνθρακα, 4 άτομα οξυγόνου και 4 άτομα υδρογόνου.

Αντίδραση καύσης του μεθανίου
Αντιδρώντα   Προϊόντα
Μεθάνιο   Οξυγόνο   Διοξείδιο του άνθρακα   Νερό
+  
+
4   2O2   CO2   2H2O

Κατά τη διάρκεια μιας χημικής αντίδρασης δε δημιουργείται ύλη από το πουθενά για να αυξηθεί η μάζα των προϊόντων ούτε εξαφανίζεται για να μειωθεί. Έτσι, η συνολική μάζα των αντιδρώντων είναι ίση με τη συνολική μάζα των προϊόντων.

Με συλλογισμούς σαν τους προηγούμενους, αλλά και ζυγίζοντας προσεκτικά τα αντιδρώντα και τα προϊόντα πολλών χημικών αντιδράσεων, ο Λαβουαζιέ διατύπωσε το νόμο της αφθαρσίας της ύλης που διέπει τις χημικές αντιδράσεις. Σύμφωνα με τον οποίο, «Τίποτα δεν εξαφανίζεται και τίποτα δε δημιουργείται από το μηδέν κατά τη διάρκεια των χημικών φαινομένων. Πραγματοποιούνται μόνο μεταβολές ή τροποποιήσεις της ύλης, ενώ υπάρχει ίση ποσότητα ύλης πριν και μετά από αυτά».

Antoine Laurent Lavoisier
Antoine Laurent Lavoisier