ΘΕΜΑ
Απλοί κανόνες ονοματολογίας των αλάτων

Απλοί κανόνες ονοματολογίας των αλάτων

Body
Ο τρόπος ονομασίας των αλάτων και οι κανόνες που τα καθορίζουν.

Ο χημικός τύπος των αλάτων

Ο γενικός χημικός τύπος των αλάτων είναι ΜψΑx όπου Μ είναι το κατιόν μεταλλου ή το πολυατομικό κατιόν ΝΗ4+, Α είναι το ανιόν αμετάλλου ή κάποιο πολυατομικό ανιόν (όπως το SO42 -, ποτέ όμως ΟΗ-) και ψ, x είναι τα φορτία των Α και Μ, αντίστοιχα χωρίς τα πρόσημα τους.

Έτσι όταν πρόκειται να γραφεί ο χημικός τύπος ενός άλατος που θα αποτελείται από ασβέστιο και χλώριο ακολουθείται η παρακάτω πορεία.

Πρώτο Βήμα:

Γράφεται αριστερά το κατιόν του ασβεστίου και δίπλα του, απο δεξιά, το ανιόν του χλωρίου : Ca2+ Cl -

Δεύτερο Βήμα:

Tο φορτίο του μετάλλου, +2 για το ασβέστιο, γράφεται χωρίς το πρόσημο του ως κατωφερής δείκτης (δηλ μικρό γράμμα και κάτω) στο αμέταλλο. Ενώ το φορτίο του αμέταλλου,-1 για το χλώριο, χωρίς το πρόσημο του, γράφεται ως κατωφερής δείκτης στο μέταλλο.

Έτσι προκύπτει: Ca1Cl2

Ο δείκτης είναι 1 παραλείπεται  ως πλεονασμός, οπότε ο χημικός τύπος του άλατος θα είναι CaCl2.

Κατά τον ίδιο τρόπο ο χημικός τύπος του NaCl προέκυψε ως εξής:

Τα ιόντα από τα οποία αποτελείται είναι Νa+ και Cl -.

Στη συνέχεια το φορτίο κάθε ιόντος, χωρίς το πρόσημο του, γίνεται δείκτης του άλλου και προκύπτει Νa1Cl1 και επειδή ο δείκτης 1 παραλείπεται προκύπτει το χημικός τύπος ΝaCl.

Ονοματολογία των αλάτων

Τα άλατα όπως φαίνεται και από το χημικό τους τύπο αποτελούνται από δύο μέρη.

Το πρώτο μέρος του ονόματος προέρχεται από το οξύ που χρησιμοποιείται κάθε φορά για τη σύνθεση του άλατος. Έτσι το όνομα του άλατος που παρασκευάστηκε από ανθρακικό οξύ ξεκινάει με το πρόθεμα ανθρακικό-. Το όνομα των αλάτων που παρασκευάζονται με θειικό οξύ ξεκινούν όλα με το πρόθεμα θειικό- και το ίδιο συμβαίνει σε όλα τα άλατα. Ξεκινάει δηλαδή το όνομά τους με το πρόθεμα που δείχνει το οξύ από το οποίο προήλθαν.

Το δεύτερο μέρος είναι το όνομα του μετάλλου που περιέχεται στη βάση, η οποία συμμετείχε στην αντίδραση εξουδετέρωσης ή του δραστικού μετάλλου όταν πρόκειται για άλας που προέρχεται από αντίδραση οξέος με δραστικό μέταλλο.

Αν το οξύ προήλθε από αντίδραση αμμωνίας με κάποιο οξυγονούχο οξύ (πχ νιτρικό οξύ, HNO3) το δεύτερο μέρος του ονόματος του άλατος  περιέχει τη λέξη-συνθετικό αμμώνιο (πχ ΝΗ4ΝΟ3, νιτρικό αμμώνιο).

Οξύ Βάση Άλας
Ανθρακικό οξύ H2CO3 Υδροξείδιο του νατρίου NaOH Ανθρακικό νάτριο Na2CO3
Ανθρακικό οξύ H2CO3 Υδροξείδιο του ασβεστίου Ca(OH)2 Ανθρακικό ασβέστιο CaCO3
Θειικό οξύ H2SO4 Υδροξείδιο του μαγνησίου Mg(OH)2 Θειικό μαγνήσιο MgSO4
Θειικό οξύ H2SO4 Υδροξείδιο του ασβεστίου Ca(OH)2 Θειικό ασβέστιο CaSO4
Νιτρικό οξύ HNO3 Υδροξείδιο του καλίου KOH Νιτρικό κάλιο KNO3
Νιτρικό οξύ HNO3 Υδροξείδιο του αργύρου AgOH Νιτρικός άργυρος AgNO3
Οξικό οξύ CH3COOH Υδροξείδιο του νατρίου NaOH Οξικό νάτριο CH3COONa

Το όνομα των αλάτων που παρασκευάζονται από υδροχλωρικό οξύ, ξεκινά με το πρόθεμα χλωριούχο- και στη συνέχεια ακολουθεί το όνομα του μετάλλου της βάσης που το περιείχε ή του μετάλλου που αντέδρασε απευθείας με το υδροχλωρικό οξύ.
Η αμμωνία ΝΗ3 σχηματίζει αμμωνιακά άλατα όταν αντιδρά με υδροχλωρικό οξύ. Έτσι η αμμωνία με υδροχλωρικό οξύ δίνει χλωριούχο αμμώνιο (ΝΗ4Cl).

Οξύ Μέταλλο / Βάση Άλας
Υδροχλωρικό οξύ HCl Ψευδάργυρος Zn Χλωριούχος ψευδάργυρος ZnCl2
Υδροχλωρικό οξύ HCl Υδροξείδιο του νατρίου NaOH Χλωριούχο νάτριο NaCl