Έχουμε ήδη αναφερθεί σε μία ιδιαίτερη κατηγορία ορυκτών η οποία καλείται ορυκτά καύσιμα. Αυτό που τα διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα ορυκτά είναι το γεγονός ότι αποτελούν μίγματα, και όχι χημικά στοιχεία ή ενώσεις. Στην κατηγορία αυτή ανήκει και το πετρέλαιο, το οποίο σχηματίστηκε εκατομμύρια χρόνια πριν από πλαγκτόν και άλλους φυτικούς και ζωικούς οργανισμούς.

Αρχικά, αποθηκεύτηκε σε πορώδη πετρώματα, όπως είναι η άμμος και ο ψαμμίτης. Αργότερα, υπό την επίδραση υψηλών θερμοκρασιών και πιέσεων, η οργανική ύλη διασπάστηκε με τη βοήθεια βακτηριδίων. Έτσι, διέφυγε σε μεγάλες κοιλότητες κάτω από στεγανά πετρώματα από όπου και εξορύσσεται.