Το έδαφος είναι το ανώτατο στρώμα του στερεού φλοιού της Γης. Η σύστασή του και οι ιδιότητές του (όπως το χρώμα, η υγρασία), μεταβάλλονται από τόπο σε τόπο, ωστόσο σχεδόν όλα τα εδάφη χαρακτηρίζονται από τα εξής συστατικά: τα ανόργανα υλικά (χαλίκια, άμμο, λάσπη κ.τ.λ.) εκ των οποίων σε μεγάλο ποσοστό νερό και αέρα, τη νεκρή οργανική ύλη (υπολείμματα ριζών, φύλλων, οργανισμών κτλ.) και το πλήθος μικροοργανισμών (π.χ. βακτήρια).

Το είδος του εδάφους, η υγρασία του και η περιεκτικότητά του σε θρεπτικά συστατικά είναι καθοριστικοί παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στην ανάπτυξη των φυτών και συνεπώς  συνδέονται με τη γονιμότητα του εδάφους. Είναι γνωστό πως εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία ευνοούν την ανάπτυξη οπωροκηπευτικών και λαχανικών, ενώ αντίθετα τα ξηρά εδάφη ευνοούν την ανάπτυξη σιτηρών. Τα φυτά με τη σειρά τους είναι απαραίτητα για την ύπαρξη φυτοφάγων και σαρκοφάγων ζώων.

Στα πρώτα στάδια της στερεοποίησης του φλοιού της Γης δεν υπήρχε έδαφος με τη Γη να καλύπτεται από βράχια και νερά. Το έδαφος είναι ένα σύστημα που σχηματίστηκε αργότερα από την αλληλεπίδραση των ζωντανών οργανισμών με τα βράχια, το νερό και τον αέρα. Έτσι, μέσα από μια μακροχρόνια διαδικασία, σχηματίστηκε το έδαφος που βλέπουμε σήμερα. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι η φύση χρειάζεται 1.000 χρόνια για να φτιάξει ελάχιστα εκατοστά εδάφους.